चक्रीय चतुर्भुज: Difference between revisions

From Vidyalayawiki

(added content)
No edit summary
Line 1: Line 1:
[[File:Cyclic quadrilateral.jpg|alt=Fig. 1|thumb|चित्र -1]]
[[File:Cyclic quadrilateral.jpg|alt=Fig. 1|thumb|चित्र -1]]
एक चतुर्भुज ABCD चक्रीय कहलाता है यदि इसके चारों शीर्ष एक वृत्त पर स्थित हों (चित्र-1 देखें)।  
एक [[चतुर्भुज]] ABCD चक्रीय कहलाता है यदि इसके चारों शीर्ष एक वृत्त पर स्थित हों (चित्र-1 देखें)।  


यहाँ हमें  <math>\angle A+\angle C =180^\circ</math>and <math>\angle B+\angle D =180^\circ</math>प्राप्त होता है।  
यहाँ हमें  <math>\angle A+\angle C =180^\circ</math>and <math>\angle B+\angle D =180^\circ</math>प्राप्त होता है।  

Revision as of 20:35, 10 October 2024

Fig. 1
चित्र -1

एक चतुर्भुज ABCD चक्रीय कहलाता है यदि इसके चारों शीर्ष एक वृत्त पर स्थित हों (चित्र-1 देखें)।

यहाँ हमें and प्राप्त होता है।

चक्रीय चतुर्भुज से संबंधित प्रमेय नीचे उल्लिखित हैं।

प्रमेय 1: चक्रीय चतुर्भुज के विपरीत कोणों के किसी भी युग्म का योग होता है।

प्रमेय 2: यदि चतुर्भुज के विपरीत कोणों के किसी युग्म का योग है, तो चतुर्भुज चक्रीय होता है।

उदाहरण

Fig. 2
चित्र -2

1: चित्र 2 में, एक चक्रीय चतुर्भुज है जिसमें और इसके विकर्ण हैं।

यदि और हैं , ज्ञात कीजिए

हल:

(एक ही खंड में कोण)

अत:,

परंतु (चक्रीय चतुर्भुज के विपरीत कोण)